Negen tips om duurzaam te verbouwen

Natuurlijk is het verduurzamen van een woning te bereiken door betere isolatie en het installeren van een warmtepomp. Maar er is veel meer mogelijk op gebied van duurzaam verbouwen. Negen tips uit onze architectenpraktijk over duurzaam verbouwen.

1. Bouw compact

Door compact te verbouwen zorg je dat het energieverbruik niet onnodig hoog is. Ook zet je op deze manier zo min mogelijk materiaal in om in je (extra) ruimtebehoefte te voorzien.

2. Kader je verbouwing vooraf goed af.

Een veel voorkomende valkuil bij een verbouwing: door het een aan te pakken kom je in het ander terecht. Voorbeeld uit de praktijk: je wilt de vloer isoleren, maar dit raakt ook de glaspui, de plinten, het tegelwerk van de bijkeuken en toilet. Bedenk vooraf goed wat je wel en niet in het kader van de verbouwing wilt aanpakken. Op deze manier kun je het in een keer goed aanpakken en zit je niet onnodig lang in de verbouwing. Waarom is dit duurzaam verbouwen te noemen? Omdat door hier goed over na te denken voorkomen wordt dat er onnodig veel sloopmaterialen in de container komen en onnodig veel nieuwe materialen aangeschaft moeten worden.

3. Duurzaam verbouwen doe je met een houten constructie in plaats van (kalkzand)steen.

Je hebt vast wel eens een tussenwandje in je woning weggebroken en gemerkt hoeveel puin en stof hierbij vrij kwam! Al deze kilo’s mineraal of fossiel materiaal zijn ergens gedolven en moeten aan het einde van hun levensduur ook weer worden teruggebracht tot de grondstof alvorens er een nieuw product van te kunnen maken! Eigenlijk is dat niet echt meer van deze tijd.

“Hout slaat CO2 op, is licht van gewicht en door de droge montagemethode circulair”

Het kan ook anders, namelijk door bij een verbouwing te kiezen voor hout als constructiemateriaal. Dit materiaal groeit als boom, en na de kap komt er nieuw materiaal in de vorm van een nieuw geplante boom voor terug. En het slaat ook nog eens CO2 uit de lucht op. Naast deze voordelen is het licht van gewicht, door de droge montage met schroeven eenvoudig herbruikbaar (circulair) en kan er in dezelfde constructiedikte van de houten staanders ook nog eens isolatie worden toegepast!

4. Investeer in flexibiliteit

Denk goed na over toekomstige aanpassingen na de verbouwing en hoe je hier nu al rekening mee kunt houden. Een loze leiding onder de vloer voor extra kabels of leidingen, en een afgedopte afvoer voor een toekomstige douche of wc kosten niet heel veel extra maar maken je verbouwing wel duurzamer. Ze kunnen er namelijk voor zorgen dat je in de toekomst je woning snel kunt aanpassen of levensloopbestendig kunt maken als dat nodig is. Ook ruimte of een paar extra buisjes in het plafond zijn erg handig voor latere aanpassingen. Denk ook goed na over de wijze waarop de vloerverwarming wordt aangelegd en de (on)mogelijkheid om later wanden op de vloer vast te boren.

5. Kies voor dampopen verbouwen met natuurlijke isolatiematerialen.

Veel mensen weten niet dat er veel alternatieven zijn voor de bekende glas- of steenwoldekens uit het standaard assortiment van de bouwmaterialenhandel. Bij een duurzame verbouwing kan je in plaats daarvan ook kiezen voor ook isolatie van cellulose (oud papier/krantensnippers), houtvezel (Gutex, Pavatex), vlas (Isovlas), en hennep (Isohemp). Deze materialen kunnen dampopen toegepast worden (dat wil zeggen: er hoeft geen folie aan de binnenzijde te worden toegepast, de materialen reguleren de vochtbalans tussen binnen en buiten), met een prettiger binnenklimaat als gevolg.

6. Verbouw duurzaam met circulaire materialen en producten

Beter bestaand dan nieuw: indien je gebruik kan maken van bestaande materialen hoeven er geen nieuwe grondstoffen te worden aangewend, met een lagere CO2-footprint als gevolg.

7. Bevorder de circulaire economie door lokale partijen en materialen te betrekken.

Voor deskundige mensen hoef je niet altijd ver te zoeken. Door plaatselijke vaklieden in te schakelen bevorder je de locale circulaire economie. Bovendien worden de vervoersbewegingen hiermee sterk beperkt en daarmee ook de schadelijke effecten van de verbouwing op de omgeving.

8. Sloop circulair

Bij verbouwingsprojecten moet er altijd wat gesloopt worden voordat er iets kan worden toegevoegd. Bekijk goed hoe dit gebeurt. Diverse sloopbedrijven zoals Bork in Stuifzand (Drenthe) hebben zich verdiept in de manier waarop ze gebouwen kunnen demonteren in plaats van slopen. Het materiaal dat vrijkomt is op deze manier niet waardeloos maar kan een nieuwe bestemming krijgen. Het mooist is natuurlijk als dit niet afgevoerd hoeft te worden maar opnieuw bij de duurzame verbouwing ingezet kan worden.

Een binnendeurkozijn kan bijvoorbeeld prima opnieuw worden ingezet, mits deze voorzichtig is gedemonteerd en de hoogte volstaat (i.v.m. vrije doorgang vanuit bouwbesluit en overleg met gemeente). Een houten vloer die niet geschikt is voor vloerverwarming kan prima een tweede leven krijgen, bijvoorbeeld in een kantoorruimte waar met luchtverwarming wordt gewerkt.

9. Reduceer bouwafval door economisch bouwen en maak gebruik van gescheiden afvalafvoer.

45% van de afvalproductie in Nederland is afkomstig van de bouw. Sloopafval is hier in grote mate voor verantwoordelijk. Door economisch te bouwen kan bouwafval drastisch gereduceerd worden. Bouwen met steen of beton geeft veel meer bouwafval dan bouwen in hout. Restanten hout kunnen vaak nog wel weer duurzaam gebruikt worden en de benodigde hoeveelheden kunnen veel meer op maat worden besteld en geleverd.

Daarnaast loont het echt de moeite om bouwafval beter te scheiden. De vaklieden op de bouw gooien schone rest- en afvalmaterialen vaak samen in de container met restmateriaal. Voorbeelden van afval dat heel goed gerecycled kan worden, zijn EPS (piepschuim) en plastic verpakkingen. Veel materialen komen in plastic en EPS verpakt aan op de bouw. Apart gescheiden van EPS kan – mits schoon – opnieuw worden gebruikt voor nieuw EPS. Dit geldt ook voor plastic. Voor de afvoer van bouwcontainers geldt daarnaast een verschillende prijs. Voor een container schoon hout betaal je een stuk minder dan voor een container restafval. Naast het duurzaamheidsvoordeel scheelt dit dus ook nog eens in de bouwkosten.

Gerelateerde pagina’s:

Woningverbouwingen

Waarom bouwen in hout?